Can AI Lawyer Up?  
4 Best Practices bij het gebruik van AI voor juridische overeenkomsten

Written by: Jessica Deneet

We hebben er allemaal wel eens van gedroomd, toch? Met één druk op de knop ons dagelijks werk op magische wijze zien verdwijnen. Met de steeds grotere aanwezigheid van AI in ons dagelijks leven zou deze droom voor sommigen realiteit kunnen worden. Het is echter niet altijd rozengeur en maneschijn, want deze schijnbaar magische AI-tools kunnen een paar verborgen uitdagingen met zich meebrengen. Maar zoals altijd is de beste manier om te leren een duik te nemen in enkele voorbeelden uit de echte wereld!

In deze blogpost bespreken we hoe onze technisch onderlegde vriend, AI, mogelijkheden kan bieden bij het opstellen van juridische overeenkomsten, voor welke valkuilen we moeten oppassen en welke best practices we in gedachten moeten houden.

De positieve kant: Voordelen van AI voor juridische documenten

1. Sneller schrijfproces

Met AI wordt het opstellen van juridische documenten een fluitje van een cent. AI-tools kunnen contracten, overeenkomsten en briefings genereren in een fractie van de tijd die een mens ervoor nodig zou hebben, waardoor waardevolle middelen vrijkomen voor meer strategische taken.

Tip: Speel met je AI-tool en ontdek hoe het werkt, welke opties je gebruikt om het best mogelijke resultaat te krijgen. Dit geldt met name voor AI die content genereert op basis van een schriftelijke prompt die je ze geeft.

2. Effectiviteit van achtergrondcontroles

AI blinkt uit in het uitvoeren van grondige achtergrondcontroles, het doorzoeken van uitgebreide databases voor relevante informatie en het waarborgen van de juistheid en volledigheid van juridische documenten.

Tip: Onthoud dat niet alle AI-tools een continu leerprincipe volgen. Als je deze technologie wilt gebruiken voor achtergrondcontroles, zorg er dan voor dat je tool toegang heeft tot de juiste databases, in realtime.

3. Consistentie

AI gelooft niet in woordspelletjes. Het houdt het juridische jargon consistent in de overeenkomst, zodat de uiteindelijke documenten evenwichtig en homogeen zijn.

Tip: Een klein aandachtspunt hier. Je moet ervoor zorgen dat je een AI gebruikt die thuis is in de Belgische wetgeving, want begrippen zoals “werker”, “werknemer”, “vergoedingen” en andere verschillen sterk van het ene juridische kader tot het andere.

4. Snel onderzoek, revisie en analyse

AI-algoritmes kunnen snel juridische precedenten, statuten en jurisprudentie analyseren en waardevolle inzichten en aanbevelingen geven voor het herzien van documenten en juridische strategie.

5. Lagere kans op menselijke fouten

In tegenstelling tot mensen is AI niet gevoelig voor vermoeidheid of onoplettendheid. Door terugkerende taken en kwaliteitscontroleprocessen te automatiseren, vermindert AI het risico op fouten in juridische documenten en zorgt het voor nauwkeurigheid en naleving.

De negatieve kant: Risico’s en uitdagingen van AI bij het opstellen van juridische documenten

1. Kosten

Het implementeren van AI-platforms kan kostbaar zijn, vooral voor kleinere bedrijven of individuele gebruikers. De initiële investering kan opwegen tegen de vermeende voordelen, vooral als de gebruiker niet beschikt over de juiste training of expertise in het effectief gebruiken van AI.

Tip: als je besluit om een AI-tool te gebruiken, controleer dan eerst of je je kunt abonneren op de diensten van een al bestaande tool op de markt voordat je er een speciaal voor je eigen bedrijf ontwikkelt. Dit kan een minder op maat gemaakte ervaring opleveren, maar het gebruik van deze tool rechtvaardigt zulke hoge investeringskosten misschien niet! Wat je ook beslist, zorg ervoor dat het GDPR-vriendelijk is!

Tip: als je je realiseert dat je toch je eigen AI moet aanschaffen, beperk de kosten dan door ervoor te zorgen dat je de reikwijdte van je project heel precies bepaalt. Moet je hele bedrijf, inclusief accountants, kunnen zoeken naar jurisprudentie? Ik dacht het niet!

2. Risico op suboptimal gebruik van de tool

Of het nu is omdat je een tool hebt gekozen die niet geschikt is voor de taak die je voor ogen had (bijvoorbeeld ChatGPT gebruiken om een achtergrondonderzoek uit te voeren naar een kandidaat) of je vertrouwt op de juiste tool zonder volledig te weten wat je doet, het kan gebeuren dat je eindigt met middelmatige documenten.
Een tool kan er op papier heel mooi uitzien, maar uiteindelijk is het de manier waarop je het gaat gebruiken die het nut ervan bepaalt!

3. Kans op fouten

Hoewel AI indrukwekkende nauwkeurigheid biedt, is het niet vlekkeloos. Er kunnen fouten optreden door een verkeerde interpretatie van gegevens, gebrekkige algoritmen of onvolledige trainingsdatasets, wat kan leiden tot onnauwkeurigheden of inconsistenties in juridische documenten.

Een treffend voorbeeld is de zaak Mata v. Avianca, Inc. met dossiernummer 22-CV-1461 in het Southern District van New York, waar een advocaat ChatGPT gebruikte om een zaak voor te bereiden voor presentatie in de rechtbank. Dit incident benadrukte de ontdekking dat ChatGPT fictieve zaken had gegenereerd, waardoor bezorgdheid ontstond over het potentieel van AI om foutieve informatie te leveren… ook al is ChatGPT verondersteld specifiek ontworpen te zijn om geen fictieve gegevens te genereren.

Tip: wees niet lui! Als je AI gebruikt om onderzoek te doen, controleer het dan achteraf!

4. Gestolen gegevens

Het opslaan van juridische gegevens in AI-systemen roept vragen op over gegevensbeveiliging en privacy. Onbevoegde toegang of inbreuken op de beveiligingsmaatregelen van het platform kunnen de vertrouwelijkheid van de cliënt in gevaar brengen en gevoelige informatie blootstellen aan derden.

Sterker nog, sommige AI kan zich voeden met de gegevens die u invoert en deze direct of indirect hergebruiken bij toekomstig gebruik van de tools. Dit betekent dat als je bijvoorbeeld persoonlijke gegevens van een cliënt invoert wanneer je je AI vraagt om het contract te beoordelen dat jullie net hebben getekend, deze persoonlijke gegevens worden gedeeld met de tool en in de toekomst worden hergebruikt.

5. Mogelijke rechtszaken

Te veel vertrouwen op AI-gegenereerde inhoud zonder de juiste verificatie of validatie kan juridische professionals aansprakelijk stellen voor fouten of weglatingen in juridische documenten. Onnauwkeurige informatie of gebrekkig juridisch advies kan leiden tot rechtszaken of disciplinaire maatregelen tegen beoefenaars van juridische beroepen.

Daarnaast blijven er nog veel vragen onbeantwoord over de naleving van de GDPR door sommige van onze favoriete AI-tools.

Tip: hoe nuttig je AI-tool ook is, als het niet GDPR-vriendelijk is, gebruik het dan niet met persoonlijke gegevens.

6. Geen ruimte for maatwerk

Iedereen met een rechtendiploma zal je vertellen dat er zoveel meer gebeurt in een contract dan de woorden die op het papier staan. Soms zijn het juist de woorden die je niet kunt zien die het meest relevant zijn, omdat ze de uitkomst weerspiegelen van eindeloze uren discussiëren en onderhandelen. Bij het opstellen van een contract moet je vaker wel dan niet vertrouwen op je emotionele intelligentie om de positie van de andere partij, haar verwachtingen en dealbreakers aan te voelen.

Al deze “finesse” gaat verloren bij AI en het kan bijzonder moeilijk zijn om documenten op te stellen die echt passen bij de situatie waarin je je bevindt.

Tip: om te voorkomen dat je eindigt met een generieke overeenkomst, moet je in je eerste verzoek zoveel mogelijk details specificeren.

De beste praktijk: Gebruik AI op een intelligente manier

Hoewel AI onmiskenbare voordelen biedt voor het opstellen van juridische documenten, is het cruciaal om voorzichtig en zorgvuldig te werk te gaan bij het gebruik ervan. Hier zijn enkele best practices om optimale resultaten te garanderen:

1. Gebruik goedgekeurde templates

Gebruik AI met goedgekeurde templates van juridische documenten om risico’s te beperken en naleving van wettelijke normen te garanderen. Templates bieden een solide basis voor maatwerk en verkleinen de kans op fouten of vergissingen.

Als je je eigen juridische AI-tool ontwikkelt, train deze dan op gegevens die je bedrijf zelf heeft geproduceerd om de kwaliteit te waarborgen.

2. Controleer de nauwkeurigheid

Controleer AI-gegenereerde inhoud altijd op nauwkeurigheid en volledigheid voordat je juridische documenten afrondt. Het is van essentieel belang dat mensen toezicht houden en de inhoud beoordelen om mogelijke fouten of inconsistenties op te sporen die AI mogelijk over het hoofd heeft gezien.

3. Prioriteit geven aan gegevensbescherming

Implementeer robuuste beveiligingsmaatregelen om gevoelige cliëntgegevens die zijn opgeslagen in AI-systemen te beschermen.

Hoe kun je dat doen? Versleutel gegevens, stel beleidsregels op, train je medewerkers, beperk de toegang tot bevoegde gebruikers en werk beveiligingsprotocollen regelmatig bij om het risico op gegevenslekken of ongeautoriseerde toegang te beperken.

4. Juridische competentie behouden

Blijf op de hoogte van de voordelen en risico’s van AI-technologie in de juridische wereld. Werk je kennis en vaardigheden voortdurend bij om te voldoen aan ethische verplichtingen en professionele normen.

Laatste gedachten: Een kwestie van evenwicht

Door de mogelijkheden van AI met de nodige voorzichtigheid en zorgvuldigheid te benutten, kunnen juridische professionals hun workflow stroomlijnen, hun efficiëntie optimaliseren en juridische diensten van hoge kwaliteit leveren aan cliënten.

AI in arbeidsovereenkomsten – of in elk ander soort overeenkomst – is alsof je een mooi stuk gereedschap in je gereedschapskist hebt. Het is geweldig voor snelheid en consistentie, maar het is nog steeds slechts een gereedschap, niet de meestervakman. Als je iets redigeert, moet je vertrouwen op je vaardigheden, niet op duur gereedschap.

Ga dus voorzichtig te werk en met een beetje menselijke magie! Per slot van rekening zijn de beste overeenkomsten een perfecte mix van technologie en het goede oude menselijke gevoel.