DPO en Vergunning Verplicht: Alles over de Wet Private Opsporing

In België is de sector van de private opsporing strikt gereguleerd om zowel de rechten van burgers te beschermen, als de kwaliteit van het opsporingswerk te garanderen.

Aangezien de vorige wet dateerde van 1991, trad op 16 december 20024 de nieuw Wet Private Opsporing in werking. Deze wet is de juridische ruggengraat die private opsporing omkadert. Ze legt niet alleen strikte voorwaarden op aan personen die in deze sector willen werken en ondernemingen die private onderzoeken willen laten uitvoeren door hun eigen interne dienst, maar definieert ook nauwgezet de rol van de Data Protection Officer (ofwel ‘DPO’) binnen private opsporingsdiensten.

1. Voorwaarden waaraan private onderzoekers moeten voldoen

Om als privaat onderzoeker in België actief te mogen zijn, moet je voldoen aan een reeks strikte voorwaarden. De wet stelt deze vereisten op om te voorkomen dat personen zonder de nodige integriteit, opleiding of ervaring de gevoelige taken van een privédetective zouden uitvoeren. Enkele kernvoorwaarden zijn:

• Leeftijd en nationaliteit: De aanvrager moet minstens 21 jaar oud zijn, onderdaan zijn van een lidstaat van de Europese Economische Ruimte of van de Zwitserse Bondsstaat en daarnaast ook hun hoofdverblijfplaats in de Europese Economische Ruimte of de Zwitserse Bondsstaat hebben.
• Strafblad: Een blanco strafregister is essentieel. Personen met veroordelingen die wijzen op een gebrek aan integriteit of betrouwbaarheid worden uitgesloten.
• Opleiding: De privaat onderzoeker moet een gepaste opleiding gevolgd hebben.
• Gewenst profiel: De privaat onderzoeker dient te beschikken over een gewenst profiel. Dit is gekenmerkt door o.a. respect voor grondrechten en individuele rechten en vrijheden, integriteit, loyaliteit en discretie, afwezigheid van verdachte relaties met het crimineel milieu, …
• Vergunningplicht: Elke privaat onderzoeker moet een vergunning verkrijgen van de FOD Binnenlandse Zaken, die slechts wordt afgeleverd na een positieve screening.

Het niet naleven van deze regels kan leiden tot boetes, een beroepsverbod of strafrechtelijke vervolging.

2. De rol van de DPO binnen private opsporing

De Data Protection Officer (DPO) speelt een cruciale rol binnen organisaties die actief zijn in private opsporing. Vanwege de aard van het werk — het verzamelen van gevoelige persoonlijke gegevens — is gegevensbescherming een kernverantwoordelijkheid. De DPO heeft de volgende taken:

• Toezicht op de naleving van GDPR en de voorzorgs- en controlemaatregelen: De DPO waakt erover dat alle gegevensverwerkingen in lijn zijn met de GDPR en de voorzorgs- en controlemaatregelen zoals voorzien in de WPO.
• Advisering: Privaat onderzoekers worden door de DPO geadviseerd over hun verplichtingen en de rechten van betrokkenen onder de GDPR, het nemen van gepaste beveiligingsmaatregelen en een correcte omgang met gevoelige data.
• Aanspreekpunt: De DPO fungeert als contactpersoon voor de Gegevensbeschermingsautoriteit en voor betrokkenen die vragen hebben over hun rechten.

Belangrijk hierbij is dat de WPO oplegt om over een DPO te beschikken. Dit betekent dat privédetectives die alleen handelen, en die onder de GDPR geen verplichting hebben om een DPO te hebben, alsnog een DPO moeten aanstellen.

3. Deadline voor vergunning: tijdig in orde zijn

Een belangrijk aandachtspunt is de wettelijke deadline voor het aanvragen en behouden van een geldige vergunning. Zonder vergunning is het verboden om private onderzoeken uit te voeren in België.

• Nieuwe aanvragers moeten hun dossier volledig indienen vóór ze enige activiteit starten;
• Voor actieve privédetectives geldt dat zij hun vergunning ten laatste op 16 juni 2025 moeten aanvragen.

💡 Let op: Het volstaat niet om enkel een aanvraag in te dienen. Je moet als organisatie of privédetective op dat moment ook daadwerkelijk aan alle wettelijke voorwaarden voldoen — inclusief de aanstelling van een Functionaris voor Gegevensbescherming (DPO). Wie hier niet aan voldoet, riskeert een weigering van de vergunning of sancties.

Conclusie

De Wet Private Opsporing is er niet alleen om misbruik en willekeur te voorkomen, maar ook om activiteiten van de privaat onderzoeker te professionaliseren. Wie een carrière als privédetective ambieert of al actief is in de sector, doet er goed aan om zich grondig te informeren over de wettelijke vereisten. Een goed opgeleide privédetective, ondersteund door een competente DPO en in het bezit van een geldige vergunning, draagt bij aan een betrouwbare en ethisch verantwoorde sector.

Ben jij privédetective of overweeg je dit beroep? Zorg dat je vóór de deadline in orde bent met je vergunning en GDPR-verplichtingen.

Heb je nood aan een DPO om jouw vergunning te kunnen aanvragen? Neem gerust contact op — we bekijken graag samen de mogelijkheden. Lees hier meer over onze DPO as a Service or contacteer ons om de mogelijkheden te bespreken.