Met de publicatie van de AI-verordening, kennen we nu de officiële deadlines van de wetgeving, voordat ze volledig van kracht wordt in 2027. Een van de eerste data die je zeker in je agenda moet markeren is 2 februari 2025; op dat moment worden Hoofdstuk I & II van de AI-verordening officieel van toepassing. Wat betekent dat voor jouw organisatie?
De AI-verordening introduceert een nieuw concept genaamd “AI Literacy” (Art. 4) ofwel “AI-geletterdheid” voor aanbieders en gebruikers van AI-systemen. AI-geletterdheid zorgt ervoor dat iedereen die betrokken is bij AI-systemen, zowel de potentiële mogelijkheden als de mogelijke risico’s kan begrijpen. In deze blogpost duiken we dieper in wat dit betekent en hoe je de AI-geletterdheid binnen jouw organisatie kunt verbeteren om je voor te bereiden op die eerste deadline.
AI-geletterdheid in de AI-verordening
AI-geletterheid wordt gedefinieerd (in art. 3(56) AI-verordening) als “vaardigheden, kennis en begrip die aanbieders, gebruiksverantwoordelijken en betrokken personen, rekening houdend met hun respectieve rechten en plichten in het kader van deze verordening, in staat stellen geïnformeerd AI-systemen in te zetten en zich bewuster te worden van de kansen en risico’s van AI en de mogelijke schade die zij kan veroorzaken.”
De AI-verordening definieert AI-geletterdheid als een cruciale set van vaardigheden, kennis en begrip die alle stakeholders binnen de organisatie moeten bezitten. Deze geletterdheid is dus niet enkel bedoeld voor tech-experts, maar geldt voor iedereen die betrokken is bij AI-systemen, van aanbieders tot eindgebruikers. Het doel? Zorgen voor een geïnformeerde inzet van AI en een duidelijk inzicht in de potentiële voordelen en risico’s van AI.
Daarnaast verplicht artikel 4 van de AI-verordening bedrijven om actie te ondernemen. Het is hun verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat alle medewerkers die met AI-systemen werken over voldoende AI-geletterdheid beschikken.
Het vergroten van AI-geletterdheid
Net als bij het implementeren van een privacycultuur om aan de GDPR-vereisten te voldoen, zijn er verschillende manieren om AI-geletterdheid te verbeteren binnen je organisatie. De beste manier om AI-geletterdheid te bekomen bij je werknemers, is door je strategie aan te passen aan de rol binnen de organisatie. Of je werknemers nu operatoren, ontwikkelaars of implementeerders zijn; ze hebben een unieke aanpak nodig.
1. Volg instructies van aanbieders
De eenvoudigste methode voor succes, is de instructies van de aanbieder (van wie je een AI-tool hebt gekocht) te volgen. Zorg ervoor dat je medewerkers de instructies krijgen en/of deelnemen aan implementatieworkshops of seminars die door de aanbieder van het AI-systeem worden aangeboden. Net zoals bij iedere andere tool, kan het misbruiken van een AI-systeem je aansprakelijk stellen voor schade die voortvloeit uit dat misbruik. Wees je daar dus goed van bewust.
2. Specifieke AI trainingen
Ondertussen vind je op de markt al verschillende instellingen die AI-trainingen aanbieden. Deze kunnen worden afgestemd op compliance en governance, maar ook op het gebruik van AI, etc. Afhankelijk van de behoeften van je bedrijf en het type werknemer, bepaal je welk type training nodig is om de AI-geletterdheid te verbeteren. Online zelfstudiesessies zijn ideaal voor ad-hoc kennis, terwijl een meerdaagse cursus de kennis onder één of meerdere medewerkers aanzienlijk kan vergroten.
3. AI Officer
Hoewel de AI-verordening geen officiële functie zoals de Data Protection Officer onder de GDPR introduceert, is het in bepaalde gevallen een goed idee om een nieuwe functie in te voeren.
Een AI Officer of “champion” zal toezicht houden op alle AI-systemen die gebruikt (of ontwikkeld) worden binnen de organisatie, en positioneert zich als aanspreekpunt over alle zaken gerelateerd aan artificiële intelligentie. Deze persoon behoudt het overzicht en beantwoordt mogelijke vragen die kunnen rijzen.
4. AI-systeembeoordeling
Voorbereiding is essentieel. Het zorgen voor een gestroomlijnd proces voor het bepalen van specifieke use cases, het beoordelen van AI-aanbieders en het opvolgen van de implementatie zijn belangrijke factoren om niet alleen het maximale uit je AI-systeem te halen, maar ook om de AI-geletterdheid onder het personeel te vergroten. Introduceer feedbackmomenten over hoe het AI-systeem werkt, wat beter kan en met welke functies mensen moeite hebben.
5. Acceptable use policy
Naast de officiële AI-systemen van het bedrijf is het mogelijk dat jouw medewerkers vrij toegankelijke AI-systemen zullen gebruiken, zoals ChatGPT of Gemini. Deze vormen een risico voor zowel bedrijfsgeheimen als persoonlijke gegevens die in deze tools worden geüpload of geplakt.
Als bedrijf kun je het gebruik van deze tools volledig verbieden of ervoor kiezen om samen te werken met je medewerkers door hen te laten zien hoe ze deze tools het beste wel/niet kunnen gebruiken. Creëer een “acceptabel gebruik beleid”acceptable use policy”, stel werkgroepen op over hoe je AI-tools het beste kunt gebruiken, enz. Je kunt hier meer lezen over het introduceren van LLM’s in jouw organisatie.
Meer dan alleen naleving van de wetgeving
Natuurlijk moet je bedrijf voldoen aan alle regelgeving, maar het vergroten van AI-geletterdheid heeft meer voordelen dan ‘alleen compliance’. AI-geletterdheid kan verschillende rollen binnen een bedrijf aanzienlijk ten goede komen, wat de algehele prestaties, efficiëntie en strategische besluitvorming verbetert.
- Voor leidinggevenden en senior management is een goed begrip van AI cruciaal om weloverwogen beslissingen te nemen over AI-investeringen en strategische initiatieven. Deze kennis helpt hen kansen te identificeren waar AI kan zorgen voor groei en concurrentievoordeel.
- Managers en teamleiders hebben ook baat bij AI-geletterdheid. Het stelt hen in staat processen te identificeren die geoptimaliseerd of geautomatiseerd kunnen worden met AI, wat leidt tot verbeterde operationele efficiëntie en kostenbesparingen. Bovendien helpt een beter begrip van AI managers bij het identificeren van de vaardigheden die nodig zijn voor toekomstige functies, wat bijdraagt aan personeelsontwikkeling en talentmanagement.
- AI-geletterdheid voor niet-technisch personeel helpt hen te begrijpen hoe AI hun rol kan verbeteren in plaats van vervangen, wat angsten wegneemt en de werkzekerheid vergroot. Werknemers kunnen AI-tools gebruiken om routinetaken te automatiseren.
- HR-afdelingen vinden AI-geletterdheid van onschatbare waarde voor het verbeteren van wervings- en talentacquisitieprocessen, rekening houdend met bepaalde risico’s. Door AI-tools te gebruiken, kan HR kandidaten efficiënter screenen en zorgen voor een goede match met het bedrijf. Daarnaast stelt het begrip van AI HR in staat AI-geletterdheidsprogramma’s te ontwerpen en implementeren die werknemers voorbereiden op toekomstige AI-gedreven functies.
- Marketing- en salesteams kunnen AI-geletterdheid inzetten om diepere klantinzichten te verkrijgen, wat gepersonaliseerde marketingstrategieën en verbeterde klantervaringen mogelijk maakt. Kennis van AI-tools verbetert het leadgeneratie- en kwalificatieproces, waardoor deze efficiënter en effectiever worden. Marketingcampagnes kunnen worden geoptimaliseerd door voorspellende analyses en realtime data-analyse, wat leidt tot betere resultaten en een hoger rendement op investering (ROI).
- AI-geletterdheid stelt financiële en boekhoudprofessionals in staat AI te gebruiken voor het effectiever identificeren en voorkomen van fraude. AI-tools helpen bij het creëren van nauwkeurigere financiële voorspellingen en begrotingen door middel van voorspellende analyses. Bovendien stelt begrip van AI financiële teams in staat repetitieve taken zoals gegevensinvoer en reconciliatie te automatiseren, wat de nauwkeurigheid en efficiëntie verbetert.
Daarnaast zorgt het verbeteren van AI-geletterdheid voor functies die met gevoelige gegevens werken, zoals HR of profilering voor marketeers, ervoor dat deze medewerkers zich bewust zijn van de potentiële risico’s die AI met zich meebrengt. Bijvoorbeeld, bij het gebruik van een AI-recruitmenttool moet de medewerker zich bewust zijn van mogelijke vooroordelen, en mogen ze niet blindelings vertrouwen op de output. Hetzelfde geldt voor een arts in een ziekenhuis: een aanbeveling voor een patiëntbehandeling moet steeds aanvullen op de eigen interpretatie van de arts.
Conclusie
Kortom, het verbeteren van AI-geletterdheid binnen je bedrijf is niet alleen een strategisch voordeel, maar een noodzaak, zowel vanuit regelgeving als door technologische vooruitgang. Door te investeren in AI-onderwijs en een cultuur van continu leren te bevorderen, geef je je medewerkers de kracht om AI-tools effectief te gebruiken, innovatie te stimuleren en weloverwogen beslissingen te nemen. Deze allesomvattende aanpak kan de efficiëntie, productiviteit verbeteren en zorgen voor een concurrentievoordeel in alle afdelingen.
